Phương ngữ Tiếng Illyria

Người Hy Lạp là dân tộc biết chữ đầu tiên có tiếp xúc thường xuyên với người nói tiếng Illyria. Tuy nhiên, khái niệm "người Illyria" ("Illyrioi" trong tiếng Hy Lạp) khác với khái niệm tương tự của người La Mã về sau này ("Illyricum" trong tiếng Latinh). Khái niệm của người Hy Lạp chỉ bao hàm các tộc người sống ở vùng biên giới giữa MacedoniaEpirus. Trong tác phẩm Naturalis Historia (Lịch sử tự nhiên), Pliny Già vẫn sử dụng khái niệm chặt chẽ hơn của từ Illyrii khi nói về Illyrii proprie dicti ("(những người) được gọi là người Illyria chính cống") trong số những cộng đồng địa phương ở miền nam của tỉnh Dalmatia thuộc La Mã.

Trong vòng vài thế kỷ trước và sau cuộc chinh phạt của người La Mã vào cuối thế kỷ 1 TCN, khái niệm Illyricum đã mở rộng về phía Tây và phía Bắc, và cuối cùng nó đã được dùng để chỉ tất cả các sắc dân sống trong phạm vi từ biển Adriatic tới sông Danube, thuộc các tỉnh Dalmatia, PannoniaMoesia của La Mã, bất kể dân tộc và văn hóa.

Một nghiên cứu sâu rộng về tên và lãnh thổ của người Illyria đã được thực hiện bởi Hans Krahe vào đầu thế kỷ 20. Ông và các học giả khác đã ủng hộ quan điểm cho rằng phạm vi phân bố của người Illyria còn rộng hơn, vượt xa ra khỏi ranh giới của bán đảo Balkan,[19] tuy nhiên trong một công trình về sau thì Krahe đã cân nhắc lại quan điểm này.[20]

Géza Alföldy đề xuất phân chia các vùng lãnh thổ của người Illyria bị sáp nhập vào cương thổ La Mã sau này dựa trên nghiên cứu về tên riêng ở Illyria.[21] Ông phân ra năm nhóm chính: (1) "người Illyria chính cống" ở nam ngạn sông Neretva và kéo dài tới ranh giới với tỉnh Macedonia ở sông Drin, bao gồm cả những người Illyria ở Bắc và Trung Albania; (2) người Delmatae ở trung phần bờ biển Adriatic, ở giữa đất người Liburni và "người Illyria chính cống"; (3) người Liburni Venetic ở đông bắc biển Adriatic; (4) người Japodes ở phía bắc người Delmatae và ở xa hơn người Liburni, tên gọi của họ là dấu hiệu cho thấy sự hòa trộn giữa ảnh hưởng người Veneti, Celt và Illyria; và (5) người Pannoni ở miền bắc Bosnia, bắc Montenegro và tây Serbia.

Radoslav Katičić bác bỏ cách phân loại này;[22][23][24] dựa trên các tên riêng phổ biến của người Illyria "Illyricum", học giả này xác lập ba vùng lãnh thổ phân biệt: (1) Người Illyria Đông Nam, cư trú trải dài về phía nam từ nam bộ Montenegro và bao gồm phần lớn lãnh thổ của Albania ở phía tây sông Drin, mặc dù địa giới phía nam của vùng này còn là vấn đề chưa được làm rõ; (2) Người Illyria Trung, đất đai bao gồm phần lớn lãnh thổ Nam Tư, từ phía bắc của nam bộ Montenegro tới phía tây sông Morava, có lẽ bao gồm cả Pannonia ở phía bắc nhưng lại không gồm đất Liburnia cổ ở phía tây bắc; (3) Người Liburni, đặc trưng với những tên riêng tương tự như đã tìm thấy ở đất người Veneti ở phía đông bắc.

Phép đối chứng tên riêng không cung cấp được bằng chứng đầy đủ để khẳng định rằng người Illyria Đông Nam và Illyria Trung sử dụng hai phương ngữ khác nhau rõ rệt.[11] Tuy nhiên, theo Katičić, vùng trung tâm của tiếng Illyria nằm ở mạn đông nam vùng Balkan, nơi thường được coi là đất của dân Illyria. Vùng đó ứng với Albania ngày nay.[24]

Trước đây, "tiếng Illyria" được dùng để gọi tất cả các ngôn ngữ phi Celt trong khu vực này. Các nghiên cứu từ thập niên 1960 trở lại đây đã đồng ý với quan điểm rằng các bộ lạc trong khu vực này có thể được phân chia thành ba nhóm ngôn ngữ và văn hóa, tuy nhiên chỉ một trong số đó có thể được coi là những người Illyria chính cống.[25] Người Illyria không để lại tới ngày nay bất cứ văn liệu nào khẳng định danh tính dân tộc[26] và họ cũng không có bản khắc nào còn sống sót tới ngày nay; những dấu vết ngôn ngữ cuối cùng còn lại của người Illyria chỉ là một vài tên địa lý và một số giải nghĩa từ.[25]